Katarakt Tedavisi Özel Ortadoğu Hastanesi’nde!

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. A. Muttalip Taşkın, katarakt ameliyatı ve tedavisi hakkında bilgilendirmelerde bulundu. Katarakt Cerrahisi Dünya genelinde her yıl 19 milyon insan katarakt ameliyatı oluyor. Günümüzde en çok gerçekleştirilen göz ameliyatlarından biri olan katarakt ameliyatında temel yöntem; fakoemülsifikasyon yöntemidir. Bu metotta kornea adı verdiğimiz, gözün en önünde bulunan saydam dokuya sklera bölgesine özel bir bıçakla 2,5 milimetre boyutunda bir kesi yapılır. Gözün içerisine jel enjekte edildikten hemen sonra göz merceğinin ön zarı, son derece ince bir penset aracılığı ile dairesel biçimde soyulur. Ardından gözün içerisine ultrasonik frekanslarda titreşim yapan fakomülsifikasyon cihazının titanyum ucu sokulmaktadır. Göz merceği, bu yüksek frekanslı titreşimlerle sıvı hale getirilerek emilir. Bu işlemin ardından temizlenmiş kapsül içerisine yapay göz içi merceği takılır. Katarakt ameliyatında bir diğer yöntem ise femtosaniye lazer ile desteklenen fakoemülsifikasyondur. Femtosaniye lazer, 2001 yılında ilk olarak refraktif cerrahi alanında kullanılmaya başlanmıştır. Fakat yakın zaman öncesinde hızla gelişmiş ve katarakt cerrahisinde kullanılabilecek hale gelmiştir. Bu teknoloji temel olarak cerrahi operasyonun güvenliğini, doğruluğunu ve klinik sonuçlarını iyileştirmeyi hedefler. Hedef doku tarafından absorbe edilen lazer enerjisi, iyonize atomlardan ve serbest elektronlardan meydana gelen bir plazma yaratır. Bu plazma hızlı biçimde genleşir ve içerisinde bir kavite meydana getirir. Ardından bu kavite patlar ve dokuda bir ayrışma yaşanır. Katarakt Nedir? Sağlıklı bir gözde görme, ışığın gözün farklı katmanlarından geçerek retina adı verilen görüntü algılama noktasına odaklanmasıyla sağlanır. Gözün ön kısmındaki şeffaf kornea tabakası ve orta kısmında bulunan lens, bu odaklanmanın gerçekleşmesinde kritik rol oynar. Lens, uzak ve yakın görmeyi mümkün kılacak şekilde esnek yapısıyla göz içindeki sıvılar ve dokularla etkileşim halindedir. Lensin yapısındaki herhangi bir bozulma, özellikle bulanık görme ve görme kaybına yol açabilir. Katarakt, göz lensinin saydamlığını kaybetmesi ve ışığın doğru şekilde odaklanamaması durumudur. Çoğunlukla yaşlılarda görülse de, bazen farklı sağlık sorunları nedeniyle daha genç bireylerde de gelişebilir. Kataraktın Nedenleri Lensin şeffaflık ve esnekliği, iç yapısını oluşturan dokuların düzenli ve uyumlu bir şekilde çalışmasıyla korunur. Bu dokularda yer alan protein ve minerallerin anormal bir şekilde birikmesi lensin yapısal bütünlüğünü bozar ve ışığın geçişini engeller. Lensin bu bozulması katarakt olarak adlandırılır. Katarakt, lensin çeşitli bölgelerinde farklı şekillerde meydana gelir. Nükleer Katarakt: Lensin ortasında birikim oluşur ve bu, görme kaybına yol açar. Başlangıçta yakın görme zorlukları baş gösterse de ilerleyen dönemlerde görüş kaybı artar. Kortikal Katarakt: Lensin kenarlarından başlayarak merkeze doğru ilerler. Bu türde hastalar genellikle şikayetlerinin başlangıcında fark etmez, fakat hastalık ilerledikçe görüntüde bulanıklaşma yaşanabilir. Posterior Katarakt: Lensin arkasında madde birikmesi ile oluşan bu tür, diğerlerinden daha hızlı gelişir. Akşam saatlerinde ışığa bakıldığında çevresinde parıltılar görülebilir. Konjenital Katarakt: Genetik hastalıklar veya doğuştan gelen sağlık sorunları nedeniyle bebeklerde ve çocuklarda meydana gelir. İkincil Katarakt: Diyabet, glokom gibi hastalıklar veya bazı ilaçların kullanımı, gözde fiziksel darbeler ve radyoterapi bu tür katarakta yol açabilir. Risk faktörleri arasında yaş, şeker hastalığı, aşırı alkol ve sigara kullanımı, güneş ışığına uzun süre maruz kalma ve göz yaralanmaları bulunur. Katarakt Belirtileri Katarakt başlangıç aşamasında belirti vermeyebilir. Ancak, ilerledikçe hastalar aşağıdaki şikayetleri yaşayabilir: Bulanık görme veya görüntüde loşluk Az ışıkta görme zorluğu Parlak ışıklara duyarlılık veya etrafında parlama görme Okuma gibi yakın işlerde ışık ihtiyacının artması Renkli görme kaybı veya renklerin soluklaşması Sık gözlük numarası değişimi Çift görme Katarakt Tedavisi Katarakt, gözdeki lensin yapısal bozulmasına yol açar. Başlangıç aşamasında, gözlük gibi yardımcı araçlarla görme düzeltilmeye çalışılabilir. Ancak, hastalığın ilerlemesi durumunda cerrahi müdahale gerekir. Katarakt tedavisinde en yaygın yöntem fakoemülsifikasyon (FAKO) tekniğidir. Bu yöntemde lens ultrason dalgalarıyla parçalanır ve vücuttan uzaklaştırılır, ardından yapay lens yerleştirilir. Diğer bir yöntemde, lens doğrudan cerrahi müdahale ile çıkarılır ve yerine yapay bir lens yerleştirilir. Bazı hastalarda, lens yerleştirilmesi mümkün olmadığından, gözlük veya kontakt lensle görme desteklenebilir. Katarakt ameliyatı genellikle tek göze yapılır ve ikinci işlem için ilk gözün iyileşmesi beklenir. Katarakt Ameliyatı ve İyileşme Süreci Katarakt cerrahisi genellikle kısa süren bir işlem olup, hastalar çoğunlukla aynı gün evlerine döner. Ameliyatın ardından gözde hafif bir ağrı ve hassasiyet yaşanabilir, fakat tam iyileşme süreci birkaç hafta sürebilir. Kataraktın Önlenmesi ve Risk Azaltma Yöntemleri Kataraktın gelişimini tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı risk faktörlerini azaltarak hastalığın gelişme olasılığı düşürülebilir. Bunlar arasında sigara ve alkolün terk edilmesi, dengeli beslenme, göz koruma önlemleri, rutin göz muayeneleri ve altta yatan hastalıkların tedavi edilmesi yer alır. Katarakt cerrahisi riskleri nelerdir? Ameliyatın komplikasyon riski düşüktür, ancak enfeksiyon, kanama veya retina ayrılması gibi nadir komplikasyonlar gelişebilir. Ameliyat ne kadar sürer? Katarakt cerrahisi genellikle 30-45 dakika sürer. İyileşme süreci nasıl işler? İyileşme süreci birkaç hafta sürebilir. Kontroller ve verilen ilaçlar doğrultusunda hastalar iyileşme gösterir. Katarakt tekrarlar mı? Katarakt cerrahisi sonrası, yerleştirilen yapay lenste ikinci kez katarakt oluşmaz, ancak zamanla lensin kesifleşmesi mümkün olabilir ve lazer tedavisi ile düzeltilebilir. HABER: KAMİL YALÇIN GÖL